Περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την κατασκευή του φράγματος στο Νεστόριο Καστοριάς. Ένα σχόλιο της "Καλλιστώ"

Η γνωστή περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ, ασχολείται με την προστασία της άγριας ζωής και της φύσης. Προσπαθώντας λοιπόν να προστατέψει τα τελευταία μεγάλα άγρια ζώα της ελληνικής υπαίθρου, τα οποία κινδυνεύουν μόνο απ' τον άνθρωπο και την εισβολή του στο φυσικό περιβάλλον τους, αντιτίθεται πολλές φορές σε έργα που πιστεύει πως απειλούν το περιβάλλον και ιδιαίτερα στην περιοχή της Μακεδονίας όπου και δραστηριοποιείται περισσότερο. Η άποψή της είναι πολλές φορές επικριτική αλλά πάντα επιστημονικά στοιχειοθετημένη, γι αυτό και είναι χαρά μας να τη φιλοξενούμε ακόμα μια φορά στο blog των Φίλων των Ποταμών. 

Διαβάστε λοιπόν παρακάτω ένα σχόλιο της "Καλλιστώ" για το σχεδιαζόμενο μεγάλο αρδευτικό φράγμα που σχεδιάζεται να γίνει στο φαράγγι του Άνω Αλιάκμονα (τις πηγές του Αλιάκμονα όπως εμείς το γνωρίζουμε), πάνω απ' το Νεστόριο του νομού Καστοριάς. Στο τέλος υπάρχει και link με την αναλυτική θέση της επί του σχεδιαζόμενου φράγματος. 

Άνω Αλιάκμονας. 

Οι φωτογραφίες είναι απ' το αρχείο μας, από μια κατάβαση του Άνω Αλιάκμονα με καγιάκ, το 2009. Ένα πανέμορφο ποτάμι, το οποίο αξίζει να παραμείνει ζωντανό. 

Περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την κατασκευή του φράγματος στο Νεστόριο Καστοριάς

Το φράγμα στο Νεστόριο έχει προβληθεί ως ένας βασικός μοχλός ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής. Οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές του επιπτώσεις ωστόσο, είναι μάλλον μεγαλύτερες από τα –αμφισβητούμενα- οφέλη που αναμένεται να προσφέρει στην τοπική οικονομία, ενώ τα οφέλη αυτά θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν με άλλες εναλλακτικές λύσεις. 

Το φράγμα, ύψους 75 μ., θα δημιουργήσει μια τεχνητή λίμνη μήκους 8 χλμ., η οποία θα κατακλύσει όλο το φαράγγι του Αλιάκμονα. Έτσι, η περιοχή θα χάσει όχι μόνο το πολύτιμο αυτό ποτάμιο οικοσύστημα με όλη την πανίδα που φιλοξενεί και στηρίζει, αλλά και χιλιάδες στρέμματα παραγωγικού δάσους, τα οποία μάλιστα περιλαμβάνουν και συστάδες όπως της φλαμουριάς, οι οποίες προστατεύονται ως μοναδικές.

Υπάρχουν όμως και άλλες, λιγότερο φανερές επιπτώσεις. Η δημιουργία της τεχνητής λίμνης είναι πιθανό να επιβαρύνει την ποιότητα των νερών (λόγω αποσύνθεσης των οργανικών υλικών που θα συσσωρευθούν στον πυθμένα και συγκέντρωσης ρυπαντών), να επηρεάσει αρνητικά το κλίμα της περιοχής, να αυξήσει τη σεισμικότητα, να επιταχύνει τη διάβρωση των πρανών προκαλώντας κατολισθήσεις και να αλλοιώσει καθοριστικά το τοπίο της περιοχής.

Άνω Αλιάκμονας. Πλησιάζοντας την τοξωτή γέφυρα του River Party

Τέλος, το φράγμα τοποθετείται μόλις 800 μέτρα από το χώρο διεξαγωγής του River Party, καθιστώντας προβληματική τη διεξαγωγή του εκεί. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής τίθεται θέμα ασφάλειας των κατασκηνωτών, οι οποίοι θα βρίσκονται δίπλα στο εργοτάξιο, θα επιβαρυνθεί αναπόφευκτα το νερό και η ατμόσφαιρα με σκόνη και ρυπαντές και θα αλλοιωθεί οπτικά το τοπίο σε τέτοιο βαθμό, που η επίσκεψη και η διαμονή δεν θα είναι ελκυστική. Ακόμα, δεν είναι σαφές αν επιτρέπεται νομικά και αν είναι θεμιτή η διεξαγωγή εκδηλώσεων με τόσους χιλιάδες συμμετέχοντες σε τόσο μικρή απόσταση από ένα φράγμα. Όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει στη διασπορά φημών ότι το River Party, μόνιμα ή οριστικά, θα μεταφερθεί σε άλλο σημείο του Νομού, γεγονός βέβαια που θα αλλάξει τον χαρακτήρα του, πέρα από την άμεση ζημιά που θα προκαλέσει στις τοπικές οικονομίες. Σε όλα αυτά, δεν έχει δοθεί ποτέ καμία επίσημη απάντηση.

Όλες αυτές οι επιπτώσεις δεν εκτιμώνται με την απαιτούμενη αυστηρότητα από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με την οποία δόθηκε άδεια στο έργο. Η μελέτη επίσης δεν μπαίνει στον κόπο να εξετάσει επί της ουσίας, όπως υποχρεούται, άλλες εναλλακτικές λύσεις που θα απέδιδαν τα ίδια οφέλη στη γεωργία ή/και τον τουρισμό.

Από την άλλη πλευρά, κατανοούμε ότι, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, οποιοδήποτε έργο υπόσχεται να δώσει κάποιες, ευκαιριακές έστω, θέσεις εργασίας ή να βελτιώσει το αγροτικό εισόδημα, ακούγεται ιδιαίτερα ελκυστικό. Οι σχετικές εκτιμήσεις ωστόσο που κάνει η ΜΠΕ για δεκαπλασιασμό (!) του αγροτικού εισοδήματος θεωρούμε ότι είναι εκτός πραγματικότητας και λειτουργούν παραπλανητικά.

Άνω Αλιάκμων

Υπολογίζοντας το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος, πιστεύουμε ότι η κατασκευή του φράγματος είναι λάθος επιλογή. Ωστόσο, η απόφαση για την κατασκευή του ή όχι, δεν ανήκει σε εμάς, αλλά στην τοπική κοινωνία και στις αρμόδιες δημόσιες αρχές, τοπικές, εθνικές και ευρωπαϊκές, αφού το έργο χρηματοδοτείται από τους Έλληνες και ευρωπαίους φορολογούμενους. Εμείς μάλιστα πιστεύουμε ότι ο τελευταίος λόγος πρέπει να ανήκει στην τοπική κοινωνία και σε αυτήν απευθυνόμαστε, με αυτή μας την τοποθέτηση, ζητώντας να σκεφτεί ξανά τη στάση της για το έργο. 

Διαβάστε εδώ αναλυτικά τη θέση της ΚΑΛΛΙΣΤΩΣ για το έργο.

Ο γράφων στον Άνω Αλιάκμονα