Φίλες και φίλοι,
Σας καλωσορίζω στον ηλεκτρονικό χώρο που φιλοξενεί τη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης με τίτλο «Συμπλήρωση και εξειδίκευση τεχνικών και λοιπών λεπτομερειών των κριτηρίων χωροθέτησης Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ) που προβλέπονται στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ) σύμφωνα με την παρ 5 του άρθρου 9 του Ν. 3851/2010»
Η απόφαση αφορά την πρόσθετη διασφάλιση των περιβαλλοντικών μέσων και παραμέτρων και την αρμονική ένταξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ) στο περιβάλλον, με την εξειδίκευση και συμπλήρωση των τεχνικών και λοιπών λεπτομερειών των κριτηρίων χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης.
Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 20 Αυγούστου 2010.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τις πολύτιμες απόψεις και τη συμμετοχή σας,
Τίνα Mπιρμπίλη
Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Με την παρούσα απόφαση αποσκοπείται:
α) η πρόσθετη διασφάλιση των περιβαλλοντικών μέσων και παραμέτρων και η αρμονική ένταξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ) στο περιβάλλον, με την εξειδίκευση και συμπλήρωση των τεχνικών και λοιπών λεπτομερειών των κριτηρίων χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Άρθρο 16 της ΚΥΑ 49828/03.12.2008 ΦΕΚ 2464Β/2008), σε εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν. 3851/2010.
β) η πληρέστερη αντιμετώπιση των συνολικών, αθροιστικών και συνεργιστικών επιπτώσεων ΜΥΗΕ που πρόκειται να εγκατασταθούν στο ίδιο υδατόρευμα και στους συμβάλλοντες αυτού κλάδους.
γ) η αποφυγή δυσανάλογου μήκους εκτροπών φυσικής κοίτης των υδατορευμάτων από την υλοποίηση ΜΥΗΕ, σε σχέση με την αποδιδόμενη ισχύ αυτών, και προκειμένου να επιτυγχάνεται ο σκοπός του ΕΠΧΣΑΑ – ΑΠΕ όπως καθορίζεται στην παράγραφο 1β του άρθρου 1 αυτού, δηλαδή η δημιουργία εγκαταστάσεων ΑΠΕ, σύμφωνα με τις αρχές της βιωσιμότητας και της αρμονικής ένταξης τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Διαβάστε το πλήρες κείμενο και τα σχόλια ανά άρθρο, εδώ
Κύριος άξονας της θέσης μας, ως Φίλοι των Ποταμών, αναφορικά με τη συγκεκριμένη τροποποίηση, είναι πως σωστά αναγνωρίζεται πως η οικολογική ροή που πρέπει να μένει στο ποτάμι κάτω απ' το φράγμα, δεν πρέπει απλά να υπολογίζεται μ' ένα επι τοις εκατό ποσοστό της ροής, αλλά να αφήνει ένα ελάχιστο βάθος νερού στο ποτάμι, ώστε να είναι δυνατή η επιβίωση του οικοσυστήματος. Το βάθος αυτό όμως πρέπει να είναι αποτέλεσμα επιτόπιας ειδικής μελέτης, ανάλογα με τη μορφολογία του ποταμού και της ιχθυοπανίδας.
Μεγάλης σημασίας επίσης για την προστασία του περιβάλλοντος, δεν είναι τόσο η διαστασιολόγηση των έργων, με απόρριψη των πολύ μικρών βάσει μαθηματικού τύπου, αλλά ο σωστός σχεδιασμός των έργων και οι σωστές περιβαλλοντικές μελέτες, βασισμένες σε πραγματικά στοιχεία τόσο για τις υδατοπαροχές όσο και για την ποιότητα του οικοσυστήματος, αλλά και η επίβλεψη της εφαρμογής των περιβαλλοντικών όρων κατά την κατασκευή και λειτουργία των έργων.
Οι Φίλοι των Ποταμών συμμετείχαν στην δημόσια διαβούλευση, με το παρακάτω σχόλιο.
Κυρία Υπουργέ
Κατ’ αρχήν κρίνεται θετική η δυνατότητα που δίνεται σε όλους τους ενδιαφερόμενους, να διαβάσουν απόψεις ο ένας του άλλου, συχνά αντίθετες, αλλά πάντα ενδιαφέρουσες. Θετική επίσης είναι η δυνατότητα που δίνεται για αυτόματο θετικό ή αρνητικό σχολιασμό των απόψεων αυτών. Δίνει κι αυτό τις πληροφορίες του. Ευχή όλων μας είναι, οι απόψεις που κατατίθενται, τόσο σε αυτή όσο και σε άλλες διαβουλεύσεις, να λάβουν προσοχής και να βοηθήσουν στη δημιουργία δημοκρατικότερων αλλά και δικαιότερων νόμων και θεσμών.
Σχετικά με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις – συμπληρώσεις που κατατέθηκαν για δημόσια διαβούλευση και οι οποίες αφορούν τον υπολογισμό του μήκους ανάπτυξης των μικρών ΥΗΕ, την απόσταση μεταξύ δυο συνεχόμενων έργων, αλλά και τα 20εκ. προβλεπόμενης οικολογικής παροχής. Άποψη μας είναι πως τα παραπάνω μεγέθη δε μπορούν να μπαίνουν σε νομοθετικά καλούπια, διότι είναι δυναμικά και εξαρτώμενα άμεσα απ’ την τοπική μορφολογία του εδάφους, την τοπογραφία του ποταμού και τις υδατικές παροχές κατά τη διάρκεια του χρόνου. Αντίθετα, αυτό που πρέπει να ζητούμε είναι μια επιτόπου μελέτη, που θα λαμβάνει υπόψη στις παραδοχές της, επιτόπου μετρήσεις και δεδομένα.
Κύριο μέλημά μας στο σχεδιασμό ενός περιβαλλοντικού έργου – εφόσον έτσι θέλουμε να προωθήσουμε τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα – είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Αν δεν γίνει συνετή χωροθέτηση, σωστός σχεδιασμός, προσεκτική και αυστηρά ελεγχόμενη κατασκευή και λειτουργία, οι πρώτες και μεγαλύτερες επιπτώσεις που θα έχει ένα τέτοιο έργο, θα είναι στο τοπικό περιβάλλον και το οικοσύστημα, ενώ θα είναι και πολύ μεγαλύτερες από την θετική συμβολή του έργου στη συνολική επίπτωση στο περιβάλλον.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αν δεν έχουν γίνει πρόσφατα, συστηματικές μετρήσεις υδατοπαροχών στο υπό έλεγχο ποτάμι (και όχι μετρήσεις ή υπολογισμοί από δεδομένα της ευρύτερης περιοχής) δε μπορούμε να ξέρουμε την πραγματική ροή του ποταμού σε όλες τις εποχές. Αυτό πολλές φορές οδηγεί σε σχεδιασμό μη παραγωγικών έργων – ή έργων που δεν μπορούν να δουλέψουν το καλοκαίρι λόγω έλλειψης νερών. Και ποιός ελέγχει τις μετρήσεις που γίνονται; Υπάρχει κάποιος επίσημος φορέας ελέγχου αυτών ή τουλάχιστον κάποιες προδιαγραφές που ακολουθούνται, ώστε οι μετρήσεις να θεωρούνται αντιπροσωπευτικές;
Η οικολογική παροχή που είναι βασικός παράγοντας για την διατήρηση της ζωής ενός ποταμού και του εξαρτώμενου απ’ αυτό οικοσυστήματος (φυτικό και ζωικό) δε μπορεί να υπολογίζεται από ένα γενικό ποσοστό, το οποίο μάλιστα να είναι το ίδιο όλες τις εποχές του χρόνου. Η δικλείδα των 20 εκατοστών ως ελάχιστη ροή κατάντη της υδροληψίας, μπορεί να είναι για κάποιους απ’ τους σχολιαστές εξωπραγματική, ενώ και κάποιος «ανώνυμος» ιχθυολόγος την θεώρησε υπερβολική. Αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει είναι μια επιστημονική άποψη, του απαραίτητου βάθους για την κίνηση της ιχθυοπανίδας και την καλή υγεία του ποτάμιου συστήματος και βάσει αυτής να καθορίζεται το οικολογικό βάθος σε κάθε περίπτωση έργου. Αυτό μπορεί ίσως να καθορίζεται στην έτσι κι αλλιώς απαραίτητη μελέτη ιχθυοπανίδας, στα πλαίσια της περιβαλλοντικής μελέτης, η οποία θα εκτιμήσει το είδος, τη ποσότητα και τη σπανιότητα της ιχθυοπανίδας της περιοχής.
Σίγουρα οι 20 πόντοι σε όλο το πλάτος της κοίτης είναι κάτι που δεν συναντάμε στα περισσότερα ελληνικά ρέματα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Αν τον περισσότερο χρόνο το νερό σ’ ένα ρέμα είναι λιγοστό, τότε ίσως δεν είναι ο πιο κατάλληλος τόπος για κατασκευή ΥΗΕ. Αν τα νερά πέφτουν μόνο το καλοκαίρι, τότε μπορεί το έργο να σχεδιαστεί ώστε να λειτουργεί τους υπόλοιπους μήνες.
Η οικολογική παροχή όμως, θα πρέπει να τηρείται και σε άλλες παράλληλες δραστηριότητες, όπως η λήψη νερών για άρδευση. Μπορεί δηλαδή το υδροηλεκτρικό έργο να απελευθερώνει την οικολογική παροχή κατάντη και αυτή να δεσμεύεται από αυθαίρετες αρδευτικές υδροληψίες. Θεωρώ ιδανική την περίπτωση που περιγράφτηκε σε προηγούμενο σχόλιο (Μποζίνης Δημήτριος – 16 Αυγούστου 2010, 09:06) όπου ένα υδροηλεκτρικό χρησιμοποιείται ως αρδευτικό το καλοκαίρι, διαφωνώντας όμως με τη λογική πως προηγούνται οι καλλιέργειες της παραγωγής ενέργειας, μια και θα μπορούσε να υπάρχει ένας καλός συντονισμός, π.χ. πότισμα το βράδυ – ενέργεια την ημέρα και πάντα με την οικολογική ροή διαθέσιμη κατάντη.
Πέραν της οικολογικής ροής, που επαναλαμβάνω πως πρέπει να τυγχάνει επιστημονικής μελέτης σε κάθε περίπτωση και της υδατοπαροχής που επίσης θα πρέπει να μετράται τοπικά και επαρκώς, στα πλαίσια μάλιστα γενικότερης μελέτης διαχείρισης υδάτων σε επίπεδο λεκανών απορροής, ένα ακόμη βασικό θέμα που καθορίζει την όλη επίπτωση στο περιβάλλον, είναι η επιλογή της θέσης του έργου.
Εκτός από τοπογραφικά χαρακτηριστικά (θέσεις και απόσταση μεταξύ υδροληψίας και σταθμού) πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την συνολική επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από έργα υποδομής. Το να θάψεις ένα αγωγό κάτω από ένα υπάρχων δασικό δρόμο είναι πολύ διαφορετικό απ’ το ν’ ανοίξεις καινούργιο δρόμο στο δάσος και ιδιαίτερα στην κοίτη του ποταμού. Τέτοιοι δρόμοι, στους οποίους θα πρέπει να κινηθούν μεγάλα φορτηγά και μηχανήματα, αθροιστικά με τις αποψιλώσεις για τα δίκτυα ρεύματος, είναι μια ανοικτή πληγή στο παρθένο φυσικό περιβάλλον, που δεν κλείνει τόσο γρήγορα όσο διάβασα από άλλους σχολιαστές. Μάλλον τους συνηθίσε το μάτι μας τους δρόμους στα βουνά και τα φαράγγια…
Απομακρύνουν την άγρια ζωή και δίνουν μάλιστα πρόσβαση στο ποτάμι, περισσότερο σε καταστροφικές δραστηριότητες, όπως αμμοληψίες, παράνομο κυνήγι και ψάρεμα, παρά σε δραστηριότητες πυροπροστασίας ή αναψυχής όπως αναφέρθηκε σε άλλο σχόλιο. Έτσι κι αλλιώς, το νερό που θα χει απομείνει απ’ την εκτροπή στο συγκεκριμένο τμήμα του ποταμού, θα ‘ναι λιγοστό…
Η ίδια η κατασκευή, που υπό το υπάρχων καθεστώς δεν επιβλέπεται από κανέναν αρμόδιο, όσον αφορά την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, έχει σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, με συχνές ρίψεις μπαζών στη κοίτη των ποταμών, ξερίζωμα και θάψιμο δένδρων, μεγάλα πρανή εκσκαφών, ορατά από χιλιόμετρα. Η επίβλεψη της κατασκευής όσο και της λειτουργίας του έργου θα πρέπει να ανατεθεί σε κάποια αρχή – ίσως και ανεξάρτητο μηχανικό – ο οποίος θα αναφέρει στο Υπουργείο και θα αμείβεται από την επιδότηση του Έργου και τα έσοδα της ενέργειας (το προαναγγελθέν πράσινο ταμείο ίσως;)
Νίκος Μαυρής.
Τοπογράφος Μηχανικός ΕΜΠ.
Ομάδα «Φίλοι των Ποταμών». http://greekriverfriends.blogspot.com/
20 Αυγούστου 2010, 16:11
Σύνδεσμος
Αναδρομική Σημείωση (23 Αυγούστου 2010, 05:00)
Διαβάζοντας κάποιος τα σχόλια επί της διαβούλευσης, διαπιστώνει πως στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι σχόλια μελετητών και κατασκευαστών μικρών υδροηλεκτρικών έργων. Φυσικό είναι όπως φυσική είναι και η καθολική αντίδραση των συγκεκριμένων σχολιαστών στην υπουργική απόφαση, μια και αυτή έρχεται να ακυρώσει το μεγαλύτερο μέρος των υπό σχεδιασμό και αδειοδότηση έργων. Βάσει του μαθηματικού τύπου που συνδέει το μήκος της εκτροπής με την ισχύ του έργου, πριμοδοτεί τα μεσαίου μεγέθους έργα σε βάρος των μικρών και πολύ μικρών (0.3MW - 1MW), στη λογική πως για ένα τόσο μικρό σε απόδοση έργο, η περιβαλλοντικές συνέπειες είναι δυσανάλογα μεγάλες. Διαβάζοντας τα σχόλια του επίσημου φορέα των ηλεκτροπαραγωγών από μικρά ΥΗΕ, μπορούμε να εντοπίσουμε την ένστασή τους.
- 20 Αυγούστου 2010, 04:41, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΥΗΕ
• 19 Αυγούστου 2010, 17:51 - Μάντζιος Νικόλαος, Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος
• 18 Αυγούστου 2010, 16:42 - Βαγγέλης Δημητρίου, Δρ. Βιολόγος Ιχθυολόγος
• 17 Αυγούστου 2010, 00:06 - Δρ. Μάνος Κουτράκης, Βιολόγος- Ιχθυολόγος
• 18 Αυγούστου 2010, 18:56 - Νίκος Νικήσιανης – Υπ. Εκστρατειών Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ»
• 20 Αυγούστου 2010, 00:21 - ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου