Ποιά ποτάμια θεωρούνται ως Ύδατα Αναψυχής; Μέρος 3ο: Πελοπόννησος

Τρίτο μέρος του αφιερώματός μας στα υπό κατάρτιση Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων, για τα οποία όπως έχουμε αναφέρει στο πρώτο και το δεύτερο μέρος, έχει ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες δημόσια διαβούλευση. Είπαμε ήδη για το νόημα που έχουν αυτά τα σχέδια, ως εργαλείο στην χάραξη πολιτικής (αειφόρου ελπίζω) ανάπτυξης. 


Όπως σε όλες τις μελέτες, τόσο τα δεδομένα που θα χρησιμοποιηθούν σε αυτή, όσο και οι παραδοχές που θα γίνουν από τους μελετητές, εξαρτώνται κατά πολύ από την κατεύθυνση που δίνεται από την γενικότερη πολιτική ανάπτυξης και το πόσο ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται το θέμα προστασία του περιβάλλοντος. 


Θα μου πείτε πως κανονικά θα έπρεπε να γίνει πιστή εφαρμογή της Οδηγίας - Πλαίσιο για τα Νερά, όμως η ίδια η Οδηγία επιτρέπει κάποια ελαστικότητα στην εφαρμογή της. Βέβαια το λάστιχο αν το τεντώσεις πολύ, μπορεί και να σου σπάσει στα μούτρα, οπότε ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά των υπό διαμόρφωση Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων της Πελοποννήσου.


Θυμάστε πως στα ΣΔΥ που συντάχθηκαν για την Δυτική Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο και την Θεσσαλία, οι μελετητές, παρά το νομοθετικό κενό στον χαρακτηρισμό των Υδάτων Αναψυχής, πέραν των ακτών κολύμβησης για τα οποία έχει προβλέψει ο Έλληνας νομοθέτης, περιέλαβαν στην μελέτη αυτή, και αρκετά πλεύσιμα ποτάμια, αλλά και λίμνες.

Τα ποτάμια του ΥΔ Βόρειας Πελοποννήσου

Οι κύριες δραστηριότητες αναψυχής εσωτερικών υδάτων που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, όπως πολύ σωστά περιγραφόταν στην μελέτη, είναι: 

• το Rafting, 
• το Θαλάσσιο Σκι (σε λίμνη), 
• το Κανόε - Καγιάκ (ποταμού και λίμνης), 
• το Ψάρεμα σε λίμνη ή ποτάμι, 
• η Πεζοπορία σε ποτάμι (river trekking) και 
• η Διάσχιση φαραγγιών (Canyoning). 

Στις μελέτες όμως της Πελοποννήσου, κανένας από τους δεκάδες ποταμούς των τριών υδατικών διαμερισμάτων της Πελοποννήσου, δεν  χαρακτηρίζονται ως Ύδατα Αναψυχής. Γιατί άραγε αυτή η διαφορά αντίληψης; 


Τα υδατικά διαμερίσματα της Πελοποννήσου είναι τρία: Το Βόρειο, το Δυτικό και το Ανατολικό. Στο Προσχέδιο Διαχείρισης Υδατικού Διαμερίσματος Βόρειας Πελοποννήσου - Μητρώο Προστατευομένων Περιοχών - σελίδα 2-2, του Μητρώου Προστατευομένων Περιοχών, αναφέρεται πως στις παραδοχές που υιοθετούνται για την σύνταξη του Μητρώου Προστατευομένων Περιοχών, πως στα "Ύδατα Αναψυχής" περιλαμβάνονται μόνο οι περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ως "Ύδατα Κολύμβησης" σύμφωνα με την οδηγία 76/160/ΕΟΚ", ενώ στο κεφ.3.4 (σελ 3-3) αναγράφεται πως: "Στο Μητρώο δεν εντάχθηκαν οι περιοχές / Υδατικά Συστήματα στα οποία αναπτύσσονται δραστηριότητες αναψυχής (rafting, πεζοπορία σε ποτάμια, διάσχιση φαραγγιών, κλπ) αφού δεν έχουν χαρακτηρισθεί σαν ύδατα αναψυχής, μέσω αδειοδότησης, σύμφωνα με την ΚΥΑ 43504/5-12-20005" 

Ποιά ποτάμια θεωρούνται ως Ύδατα Αναψυχής; Μέρος 2ο: Ήπειρος

Όπως αναφέραμε και στο πρώτο μέρος του δημοσιεύματος, τους τελευταίους μήνες έχει ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για την κατάρτιση των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων. Τα εν λόγω σχέδια είναι πολύ σημαντικά γιατί αποτελούν μια μελέτη υποδομής πάνω στην οποία βασίζονται σχεδόν όλα τα επόμενα σχέδια ανάπτυξης, αν και η εμπειρία μας έχει διδάξει πως στη χώρα μας, πολύ σπάνια μια μελέτη, όσο πλήρης και αντικειμενική είναι, θα εφαρμοσθεί ως έχει από τους ιθύνοντες. 
Οι κύριες δραστηριότητες αναψυχής εσωτερικών υδάτων που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, όπως πολύ σωστά περιγράφονται στην μελέτη, είναι: 

• το Rafting, 
• το Θαλάσσιο Σκι (σε λίμνη), 
• το Κανόε - Καγιάκ (ποταμού και λίμνης), 
• το Ψάρεμα σε λίμνη ή ποτάμι, 
• η Πεζοπορία σε ποτάμι (river trekking) και 
• η Διάσχιση φαραγγιών (Canyoning). 

Χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία των μελετητών, που παρά το νομοθετικό κενό στον χαρακτηρισμό των Υδάτων Αναψυχής, περιέλαβαν στην μελέτη αυτή, πέραν των ακτών κολύμβησης για τα οποία έχει προβλέψει ο Έλληνας νομοθέτης και αρκετά πλεύσιμα ποτάμια, θα ήθελα να υποδείξω και κάποια ακόμη ποτάμια, τα οποία δεν έχουν συμπεριληφθεί και είναι κυρίως ποτάμια όπου η κατάβαση δεν γίνεται εμπορικά, με rafting, αλλά περισσότερο ερασιτεχνικά, με καγιάκ ποταμού.


Από τους δεκάδες ποταμούς του υδατικού διαμερίσματος Ηπείρου, οι μοναδικοί που χαρακτηρίζονται στην παρούσα μελέτη ως Ύδατα Αναψυχής είναι οι: 

1. Βοιδομάτης: Από τη γέφυρα Αρίστης μέχρι τη γέφυρα Κλειδονιάς 
2. Άραχθος: - Από τη γέφυρα Τσιπόβου μέχρι τη γέφυρα Πολίτσας – Αλμυροχωρίου (μάλλον Αμπελοχωρίου)(γνωστό και ως τμήμα  Άραχθος Β) - Από τη γέφυρα Πολίτσας – Αλμυροχωρίου (μάλλον Αμπελοχωρίου) μέχρι τη γέφυρα Πλάκας (γνωστό και ως τμήμα Άραχθος  Γ) - Από τη γέφυρα Πλάκας μέχρι το όριο του ταμιευτήρα Πουρναρίου (γέφυρα Τζαρή)(γνωστό και ως τμήμα  Άραχθος  Δ) 
3. Καλαρίτικος: Από τη γέφυρα Γκόγκου μέχρι τη γέφυρα Πλάκας (γνωστό και ως τμήμα Άραχθος Β)

Οι παραπάνω ποταμοί δείχνονται στον ακόλουθο πίνακα, με πορτοκαλί χρώμα

Όσοι επισκέπτονται τα ποτάμια της Ηπείρου, στα πλαίσια διαφόρων δραστηριοτήτων αναψυχής, έχουν να πουν τα καλύτερα για τον Άραχθο ή και τον Βοϊδομάτη, μια και είναι τα δυο ποτάμια όπου δραστηριοποιούνται οι περισσότερες επιχειρήσεις ποταμού, οι οποίες προσφέρουν στους αρχάριους φίλους της δράσης στη φύση, την δυνατότητα να κατέβουν το ποτάμι σε μια φουσκωτή βάρκα (rafting), σαν μέλος του πληρώματος. Το συγκεκριμένο σπορ είναι ιδανικό για να γνωρίσει κάποιος καλύτερα τα ποτάμια και προτείνεται σε όλους ανεπιφύλακτα. Υπάρχουν όμως και οι επισκέπτες που τους αρέσει να επισκέπτονται τα ποτάμια με μη οργανωμένο τρόπο, μακριά από τον πολύ κόσμο ή ακόμη σε πιο στενά, πιο δύσκολα ποτάμια, ακατάλληλα για τον πολύ κόσμο και μάλιστα με τα δικά τους σκάφη. Τα ποτάμια που δεν έχουν οργανωμένες βάσεις και υπηρεσίες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως Ύδατα Αναψυχής; Τα ποτάμια αυτά δεν θα έπρεπε να αναδειχθούν ως τέτοια και να προστατευθούν αναλόγως;

Ποια ποτάμια θεωρούνται ως Ύδατα Αναψυχής; Μέρος 1ο: Δυτική Στερεά Ελλάδα

Αγαπητοί αναγνώστες.

Μετά από μήνες απουσίας, επιστρέφουμε με ένα δημοσίευμα που είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Τους τελευταίους μήνες έχει ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για την κατάρτιση των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων, για καθένα από τα υδατικά διαμερίσματα στα οποία έχει διαιρεθεί η χώρα. Τα εν λόγω σχέδια είναι πολύ σημαντικά γιατί αποτελούν μια μελέτη υποδομής πάνω στην οποία βασίζονται σχεδόν όλα τα επόμενα σχέδια ανάπτυξης.

Στα Σχέδια αυτά - όπως αναγράφεται στην κεντρική σελίδα της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΚΑ - θα καθοριστούν τελικά, μετά από πλήρη και λεπτομερή ανάλυση, τα απαιτούμενα μέτρα για: 

• την βελτίωση της ποιότητας των επιφανειακών νερών (ποταμών, λιμνών, εκβολών και παράκτιων νερών), 
• την εξασφάλιση της επάρκειας και την βελτίωση της ποιότητας των υπόγειων νερών, 
• την προστασία των χερσαίων οικοσυστημάτων και βιοτόπων σε ότι αφορά τις ανάγκες τους σε νερό.

Τα μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν κυρίως:

• μέτρα περιορισμού ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών
• μέτρα αύξησης των διαθέσιμων πόρων όπως εμπλουτισμός των υπόγειων νερών, επαναχρησιμοποίηση νερών, αφαλατώσεις κλπ
• μέτρα μείωσης της ζήτησης νερού όπως μέτρα για τον περιορισμό των απωλειών
• μέτρα για μείωση της σπατάλης στην χρήση του νερού
• μέτρα περιορισμού των απολήψεων από επιφανειακά και υπόγεια νερά
• μέτρα περιορισμού ταμίευσης νερών και μικρών υδροηλεκτρικών έργων
• μέτρα ανασύστασης και αποκατάστασης υγροβιότοπων
• μέτρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στο κοινό όφελος με τη βέλτιστη δυνατή σύνθεση των απόψεων όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια διαβούλευση που είναι δομημένη, προχωρά σε βάθος, είναι ουσιαστική, χωρίς αποκλεισμούς και απόλυτα διαφανής.  

Αυτά αναγράφονται στην σελίδα της δημόσιας διαβούλευσης, στην οποία, όλοι οι εμπλεκόμενοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο θέμα της διαχείρισης των υδάτων, αλλά και ως ενεργοί πολίτες, πρέπει να τοποθετηθούμε και να διεκδικήσουμε από τους χαράσσοντες πολιτική να λάβουν υπόψη την θέση μας.